Японтой харьцуулахад манай улс газар хөдлөлтийн тал дээр харьцангуй тайван байж болох. Гэвч сүүлийн жилүүдэд их, бага гэлтгүй газар хөдлөх давтамж ихэссэн бөгөөд манай орны нийт нутаг дэвсгэрийн 55 хувьд 7-8 балл, 20 орчим хувьд ес ба түүнээс дээш баллын газар хөдлөх магадлалтай гэсэн судалгааг албаныхан гаргасан байна. Энэ дундаас нийслэлийн 75 орчим хувь нь газар хөдлөлтийн долоо ба түүнээс дээш баллын газар хөдлөлтийн чичирхийллийн бүс гэж үздэг. Хэрэв нийслэлийн ойролцоо 6.6-7.6 баллын хүчтэй газар хөдөлбөл хотын барилга, байгууламжийн 22-50 хувь нь товчхондоо нурж унах юм байна.
Тиймээс газар хөдөлвөл иргэд амиа авч гарахын тулд хамгийн түрүүнд яах вэ. Японд өдөр болгон шахуу газар хөдөлж байдаг. Баллын хүчээс хамаараад эрсдэл харилцан адилгүй. Тус орны ард түмэн байнгын бэлэн байдалд байдаг гэдэг. Хэрвээ газар хөдлөлт мэдрэгдвэл иргэд хамгийн түрүүнд явж буй газраа хөдөлгөөнгүй суух ёстой. Дараа нь орчим тойрноо ажиглах Японы ард түмний дунд бичигдээгүй хууль байдаг. Айл бүр газар хөдлөлтийн гамшиг үүссэн тохиолдолд уулзах газраа урьдаас товлосон байдаг аж. Ар гэр рүүгээ сэтгэл зовниж явахынхаа өмнө тухайн газраа очиж бусдыгаа хүлээдэг байна. Энэ мэтчилэн улс орон бүр өөрийн гэсэн арга барилтай.
Харин манай орны хувьд энэ жилээс газар хөдлөлтийн өдөртэй болж байна. Өнөөдөр 16.00 цагт орон даяар Гамшгийн аюулын тухай зарлан мэдээллийн дохиогоор хэрхэн ажиллах талаар сургалт явуулах юм байна. ОБЕГ-аас гамшгийн дуут дохиог орон даяар зарласан тохиолдолд цаашдаа ийм дохио дуугарсан тохиолдолд та хэрхэн өөрийгөө гамшгаас хамгаалах вэ. Тэгвэл та бүхэнд албаныхан дараахь зөөлөгөөг өгч байна.
Гамшгийн дуут дохио эхний удаа дуугарахад иргэд “Нуугд- Суу- Хүлээ” зарчмыг баримтлан өрөө тасалгаандаа аюул багатай байрлалд өөрийгөө хамгаалах арга хэмжээг авч, ширээн доогуур орох, даацын хана, булан тохойд зогсох юм байна. Хоёр дахь дохио дуугарсны дараа барилга, обьектыг орхин гарахдаа гарын доорх зүйл ашиглан толгойгоо хамгаална. Ингэхдээ гүйхгүй, эргэж буцахгүй, хашгирахгүй, түлхэлцэхгүйгээр барилгын аврах гарцаар гарч, аюулгүй зай талбайд цугларах ёстой аж. Орон сууцны иргэд цахилгаан шатаар бууж огтхон ч болохгүй. Монголчууд аливаа гамшгийн үед нөөтбүүк, цахилгаан хэрэгсэл, хувцас хунар гээд эд хөрөнгөө хамгаалах гэж хамаг цаг хугацаагаа алдаж өөрийгөө эрсдэлд оруулдаг талаар албаныхан хэлсэн. Тэгвэл газар хөдөлсөн тохиолдолд та бичиг баримт, шүдэнз, бээлий зэрэг яаралтай үед хэрэглэх зүйлээ хийж бэлтгэсэн үүргэвчээ авч гарахад л хангалттай. Хамгийн чухал нь та өөрийнхөө амийг аврах шүү дээ.
“Өдрийн сонин” 2017.03.23
Д.Сүрэн